هر گاه مواد آلی به صورت غیر برگشت پذیر به رزین چسبیده باشند می توان گفت که رزین آلوده به مواد آلی شده است روش هایی برای تمیز کردن رزین های صنعتی پیشنهاد شده است که دو روش آن در زیر توضیح می دهیم:
الف – روش تمیز کردن با آب نمک قلیایی: بعضی از مواد آلی در زمان احیا کردن رزین آنیونی با سود سوز آور از رزین حذف نمی شوند. در این حالت می توان از محلول آب نمک قلیایی برای تمیز کردن رزین استفاده کرد. به علت تمایل زیاد یون کلر به نمک طعام، سدیم کلراید یکی از موثرترین نمک ها می باشد. گروه کربوکسیل از ماده عاری چسبیده به نقطه فعال رزین، راحت تر و کامل تر از یون هیدروکسیل جدا می شود. البته لازم به ذکر است که حضور هیدروکسی سدیم در محلول نمک، راندمان تمیز کردن را بهبود می بخشد. غلظت آب نمک قلیایی باید تقریبا ۱۰% نمک طعام ونسبت به سود سوز آور ۲% باشد و بهتر است تا دمای ˚C 40 هم گرم شده باشد.
نمک سدیم کلراید علاوه بر غالب شدن بر جاذبه یون کربوکسیلات و رزین می تواند در PH بالا (محیط قلیایی) جذب سطحی غالب مولکول های آلی را کاهش و حلالیت آنها را افزایش دهد.
به دلیل آنکه نفوذ مواد آلی از ساختمان رزین آهسته و بطئی است لذا تمیز کردن با آب نمک قلیایی در شرایط زمان طولانی تماس (این عمل در یک واحد صنعتی در شب انجام می شود) و دمای بالا باعث بهتر شدن راندمان کار می شود. گاهی لازم می شود که بیش از یک بار عمل تمیز کردن صورت گیرد. انجام دادن ۲ یا ۳ بار عمل تمیز کردن می تواند رزین های کاملا نادر را به حالت اول در آورد چون آلودگی به مواد آلی به مرور زمان تشدید می شود از این رو پیشنهاد می شود که رزین های تازه را بطور منظم تمیز کرد قبل از آنکه علائم آلودگی ظاهر شود.
ب – تمیز کردن با آب ژابل (هیپوکلریت سدیم): در بعضی از موارد آلودگی با مواد آلی، بویژه در مواقعی که تمیز کردن با آب نمک قلیایی برای مدت طولانی صورت نگرفته یا منظم نبوده و یا آلودگی آن چنان شدید است که تمیز کردن با آب نمک چاره ساز نیست، می توان برای تمیز کردن انواع رزین های آنیونی از هیپوکلریت سدیم استفاده کرد.
آب ژابل یا هیپوکلریت سدیک (که پیشنهاد می شود حاوی ۱ درصد کلر آزاد باشد) اکسید کننده قوی و خطرناک است و بنابراین احتیاط را نباید از دست داد. عوامل اکسید کننده قوی می توانند باعث شکستن شبکه رزین شوند.
برای انواع خاصی از اتصالات یا هنگامیکه اتصالات ضعیف باشند نمی توان به طور مکرر از هیپوکلریت سدیم استفاده کرد، زیرا منجر به صدمه دیدن رزین می شود. به طور کلی این روش فقط در صورتی که روش های کم خطر دیگر موفق نبودند باید استفاده شوند.
اگر بستر رزین مختلط باشد باید قسمت کاتیونی کاملا اشباع باشد، چون محلول های اسیدی می توانند از هیپوکلریت سدیم، گاز کلر آزاد کنند. زمان پیشنهاد شده برای تماس بین رزیون وحلول حدود ۴ ساعت است.
»» نگهداری و انبار کردن رزین ها مهم است. رزین ها معمولا به صورت مرطوب در ظرف هایی که آب ونور به داخل آن نفوذ نمی کند، نگهداری می شوند. اگر ظرف حاوی رزین به علت استفاده از قسمتی از رزین باز شده باید دقت کرد که مجددا بسته شود.
برای انبار کردن طولانی رزین باید آن را به صورت اشباع نگه داشت و در موقع استفاده آن را احیا کرد. دانه های رزین ممکن است در اثر یخ زدن صدمه ببیند هر چند که ممکن است این ضایعات قابل مشاهده نباشند اما تاثیر آن در موقع استفاده و زمان سرویس دیده می شود. دمای بیش از ˚C 40 باعث خشک شدن رزین و کاهش راندمان آن می شود.
SOURCE: d’A lelio, G,F., U.s. patent No. 2,366, 007.